Kentsel Dönüşüm Arsa Payı Mı Metrekare Mi ?

Cevap

New member
Kentsel Dönüşümde Arsa Payı mı, Metrekare mi?

Kentsel dönüşüm, şehirlerin yeniden yapılandırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu süreçte, eski yapılar yıkılır, yerine modern binalar inşa edilir ve bu sayede hem estetik hem de yaşam kalitesi açısından büyük bir iyileşme sağlanır. Ancak kentsel dönüşüm projelerinde en çok merak edilen konulardan biri, hak sahiplerinin yeni inşa edilen yapıdaki paylarının nasıl belirleneceğidir. Bu noktada, arsa payı mı yoksa metrekare mi daha adildir? İşte bu sorunun yanıtlarını farklı açılardan inceleyeceğiz.

Arsa Payı Nedir?

Arsa payı, bir apartman ya da binada her bir daireye düşen arsa alanının oranını ifade eder. Bu oran, arsanın toplam büyüklüğü ile her dairenin sahip olduğu alanın karşılaştırılmasıyla belirlenir. Kentsel dönüşümde, arsa payı genellikle eski binadaki her bir dairenin sahip olduğu arsa payı üzerinden hesaplanır. Eğer arsa payı büyükse, daireye düşen hak da daha fazla olur. Bu sistemde, yerel yönetim veya müteahhit firma, arsa payı üzerinden belirli bir hesaplama yaparak hak sahiplerine yeni projede ne kadar yer verileceğini belirler.

Metrekare Hesaplaması Nedir?

Metrekare bazlı hesaplama, her dairenin mevcut büyüklüğüne dayalı olarak yapılan bir değerlendirmedir. Kentsel dönüşümde, eski binada bulunan dairelerin metrekareleri belirlenir ve bu metrekare büyüklüğüne göre hak sahiplerine yeni binalarda karşılık gelen büyüklükte daire verilir. Metrekare hesaplamasında, genellikle dairenin net yüzeyi dikkate alınır. Yani ortak alanlar (koridorlar, merdiven boşlukları, asansör boşlukları vb.) dahil edilmez.

Kentsel Dönüşümde Arsa Payı ve Metrekare Arasındaki Farklar

Arsa payı ve metrekare hesaplaması, birbirinden farklı iki değerlendirme yöntemidir. Arsa payı, daha çok binanın toplam değerine ve arsanın büyüklüğüne dayalıdır. Bu yöntem, yerinde dönüşüm yapılan yerlerde genellikle daha yaygın olarak kullanılır çünkü eski yapıların değerleri ve arsa payları daha önce belirlenmiş olabilir. Diğer taraftan, metrekare hesabı daha çok dairenin fiziki büyüklüğüyle ilgili bir hesaplamadır ve daha nesnel bir kriter sunar.

Her iki hesaplama da kentsel dönüşümde hak sahiplerine ne kadar yer verileceği konusunda önemli rol oynar. Ancak her biri farklı avantaj ve dezavantajlara sahiptir. Arsa payı hesabı, yerinde dönüşümde daha adil bir paylaşım sağlasa da, eski yapının arsa payı küçük olan sakinlerinin mağdur olmasına yol açabilir. Metrekare hesaplamasında ise, daha objektif bir yaklaşım söz konusu olabilir, ancak bu durumda da projenin toplam metrekare büyüklüğü dikkate alındığında, bina sakinlerinin gerçek hakları göz ardı edilebilir.

Kentsel Dönüşümde Arsa Payı Avantajları ve Dezavantajları

Arsa payı ile yapılan hesaplamanın avantajlarından biri, yerinde dönüşüm yapılan projelerde eski yapıların değerini koruma imkanı sağlamasıdır. Arsa payı, bir nevi mülkün tarihsel değerini yansıtan bir ölçüttür. Bu sistemde, eğer eski binada bir dairenin arsa payı yüksekse, hak sahibi yeni binada daha büyük bir alana sahip olabiliyor.

Ancak, arsa payı sisteminin dezavantajları da vardır. Örneğin, eski yapının arsa payı düşük olan daire sahipleri, kentsel dönüşümde hak kaybı yaşayabilirler. Bu dairenin büyüklüğü çok fazla olmasa da, arsa payı düşük olduğu için hak sahipleri, daha küçük ve daha az değerli bir daire alabilirler. Ayrıca, kentsel dönüşümde kullanılan arsa payı hesaplaması, bazen taraflar arasında anlaşmazlıklar yaratabilir.

Metrekare Hesaplamasının Avantajları ve Dezavantajları

Metrekare hesaplaması, daha adil bir yaklaşım olarak öne çıkabilir çünkü her dairenin net büyüklüğü dikkate alınır. Bu yöntem, daha nesnel bir değerlendirme sunduğu için hak sahiplerinin mağdur olma riski daha düşüktür. Ayrıca, metrekare hesaplamasıyla, her bir kişinin ne kadar alan alacağı konusunda daha şeffaf bir bilgi sağlanabilir.

Ancak metrekare hesaplamasının da dezavantajları vardır. Bu yöntemde, dairenin büyüklüğü artan haklarla birlikte daha büyük alanlar isteyen kişilerin sayısını artırabilir. Bu durum, proje için belirlenen toplam metrekare büyüklüğünü aşan taleplerin ortaya çıkmasına yol açabilir. Ayrıca, metrekare hesaplamasında eski yapının arsa değeri göz ardı edilebilir, bu da hak sahiplerinin bazen adil olmayan bir pay almasına neden olabilir.

Kentsel Dönüşümde Hangi Sistem Tercih Edilmelidir?

Kentsel dönüşüm projelerinde hangi sistemin tercih edilmesi gerektiği konusunda bir uzlaşma sağlanması önemlidir. Her iki hesaplama yöntemi de avantajlar ve dezavantajlar sunmaktadır. Arsa payı hesabı, eski yapıların değerini göz önünde bulundurması açısından tercih edilebilir, ancak metrekare hesabı da daha adil bir yaklaşım sunar. Bu nedenle, her iki sistemin birleştirildiği karma yöntemler, çoğu durumda daha adil ve dengeli bir çözüm sağlayabilir. Arsa payı ve metrekare hesaplamalarının birlikte değerlendirilmesi, hak sahiplerinin mağduriyetlerini en aza indirir.

Kentsel Dönüşümde Arsa Payı veya Metrekare Yöntemini Belirlerken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kentsel dönüşüm projelerinde, hak sahiplerinin haklarının adil bir şekilde belirlenmesi için, kullanılan hesaplama yönteminin şeffaf ve anlaşılır olması gerekmektedir. Bu süreçte, müteahhitlerin ve yerel yönetimlerin, her iki tarafın da çıkarlarını göz önünde bulundurması önemlidir. Ayrıca, hak sahiplerinin bilgilendirilmesi ve süreçle ilgili yeterli eğitim verilmesi, projede meydana gelebilecek anlaşmazlıkları önleyebilir. Yasal düzenlemelere ve yönetmeliklere uygun olarak yapılan hesaplamalar, hem hak sahiplerini hem de projeyi yürüten firmaları koruma altına alır.

Sonuç

Kentsel dönüşümde arsa payı mı, metrekare mi daha adil bir paylaşım yöntemi olduğu sorusu, her iki sistemin avantajlarını ve dezavantajlarını dikkate alarak cevaplanabilir. Her iki yöntem de farklı durumlardaki hak sahipleri için farklı sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden, en uygun yaklaşımın, her iki hesaplama yönteminin dengeli bir şekilde kullanılması olduğunu söylemek mümkündür.